Magtymgulynyň eserleri — dost-doganlyk köprüsi
Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli çäreler indi birnäçe wagt bäri halkara derejede giňden dabaralandyrylýar. Bu ajaýyp waka mynasybetli şahyryň goşgularynyň, ol barada ýazylan eserleriň dünýä dillerinde neşir edilmegi beýik akyldaryň edebi mirasynyň halklary jebisleşdirýän dost-doganlyk köprüsidigini aýdyň görkezýär.
Magtymgula tagzym
Magtymguly Pyragy indi ençeme onýyllyklardan bäri milli söz sungatyna gadam goýan her bir döredijilik adamynyň ruhy halypasy hasaplanýar. Şonuň ýaly-da, onuň ruhy dünýäsi döwürdeş şahyrlarymyzyň-da ylham çeşmesine, göwün joşuna öwrüldi. Muňa Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan çap edilen «Magtymgula tagzym» atly täze kitap hem aýdyň şaýatlyk edýär. Kitaba döwürdeş şahyrlarymyzyň Gündogaryň nusgawy şahyryna bagyşlap döreden murapbag, kasyda, nezire, rubagy, akro, tahmys ýaly dürli görnüşlerde ýazan goşgularydyr poemalary girizildi. Şygryýet eserlerinde Gahryman Arkadagymyzyň,
Arkadagly Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde, Magtymguly Pyraga goýulýan belent hormat-sarpa, dana şahyryň edebi mirasy we onuň dünýä edebiýatynda tutýan ägirt uly orny çeper wasp edilýär. Giriş makalasynda bellenilişi ýaly, kitapdaky goşgularyň her biri şahyrlaryň ussada hormatyny, söýgüsini beýan edýär. Dana şahyryň umman ýaly çuň, daglar ýaly belent paýhas dünýäsi döredijilik äleminde gaýnap-joşýan adamlaryň ylham çeşmesidir. Magtymgulynyň eserlerini okap, göwni ganatlanmaýan, kalby joşmaýan adam ýok bolsa gerek. Ýöne şahyrlar üçin dana Pyragynyň paýhas dünýäsi has-da özüne çekijidir, ruhlandyryjydyr.
Pyragy türkiýeli alymyň gözi bilen
Golaýda Türkiýe Respublikasynda filologiýa ylymlarynyň doktory Ahmet Buranyň türkmen halkynyň akyldar şahyry Magtymguly Pyragy barada türk dilinde «Sözi ganatlandyran şahyr — Magtymguly» atly kitaby çapdan çykdy. Türk alymy 300 sahypadan ybarat neşirinde kitabyň söz ussadynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna niýetlenip ýazylandygyny, türkmen akyldarynyň döredijiliginden halk agzybirligi, ýurt asudalygy hem-de Garaşsyz döwlet gurmak, ynsanperwerlik, halallyk, adalatlylyk ýaly umumadamzat ähmiýetli düşünjeleriň eriş-argaç bolup geçýändigini belleýär. Üç bölümden ybarat bolan kitabyň ylmy düşündirişlere berk esaslanýandygyny aýratyn bellemek gerek. Hususan-da, «Magtymgulynyň durmuş ýoly — ylmy terjimehaly», «Magtymgulynyň düşünje dünýäsi», «Magtymguly we türk aýdyňlanmasy», «Magtymguly we türkmen aýdyňlanmasy», «Magtymgulynyň edebi şahsyýeti we şygyrlary», «Magtymgulynyň diwany we nusgalary», «Magtymgulynyň şygyrlarynda dil we uslyp» ýaly bölümler bu kitapda ylmy işiň talaplarynyň ýokary derejede berjaý edilendigini tassyklaýar. Degişli bölümler täze ylmy işiň amalyýet bilen baglanyşygyny, awtoryň pikir täzeliklerini oňat häsiýetlendirýär.
Täze kitaba syn ýazan alymlaryň pikiriçe, türk alymy türkmen akyldarynyň şygyrlary barada esasly pikirleri öňe sürýär. Bu işde ol dana şahyryň çeper pikirlenmesiniň içki logikasyny üýtgetmezden, onuň eserlerine örän dogry seljerme berýär. Täze neşir magtymgulyşynaslykda mälim bolan gymmatly ylmy neşirleriň hataryna goşulmaga doly mynasypdyr.
Gadyrdan goňşudan gymmatly sowgat
Mälim bolşy ýaly, ýakynda Eýran Yslam Respublikasynyň Beýik ruhy lideri Aýatolla Ali Hameneýi türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa «Magtymguly Pyragynyň goşgular diwanynyň» iki jiltlik ýygyndysyny sowgat hökmünde iberdi. Munuň özi soňky ýyllarda medeniýet we bilim ulgamlarynda türkmen-eýran gatnaşyklarynyň ösüşiň täze derejesine çykandygynyň hem-de barha işjeňleşdirilýändiginiň subutnamasydyr.
Goňşy döwletden bu gymmatly sowgadyň — ajaýyp kitabyň gelip gowuşmagy Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli çäreleriň halkara derejede dabaralandyrylýan günlerinde taryhy waka boldy. Ol türkmen halkynyň beýik söz ussady, akyldar şahyrymyzyň edebi mirasyny mundan beýläk-de ylmy esasda öwrenmekde örän ähmiýetlidir.
Magtymgulynyň goşgulary — arapça täze neşirde
Beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň goşgulary arap diline terjime edilip, täze neşirde okyjylara ýetirildi. Goşgulary Bagdat döwlet uniwersitetiniň professory, «Magtymguly Pyragy» medalynyň eýesi, doktor Ybraýym Mustafa el-Hamad arap dilinde kapyýalaşdyrdy. Bu kitap Türkmenistanyň Birleşen Arap Emirliklerindäki ilçihanasynyň ýakyndan ýardam bermeginde 500 töweregi sahypada ýokary hilli çap edildi. 23-nji iýunda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynda geçirilen «Arap zybany görsem» atly ylmy-amaly maslahat hem beýik türkmen şahyrynyň goşgularynyň arap dilindäki täze neşirine bagyşlandy.
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ylmy-barlag institutlarynyň alymlarynyň, aspirantlaryň, dalaşgärleriň, şeýle-de daşary ýurtly myhmanlaryň, ýagny Bagdat döwlet uniwersitetiniň professory, «Magtymguly Pyragy» medalynyň eýesi Ybraýym Mustafa el-Hamad we Kaşmir uniwersitetiniň professory, «Magtymguly Pyragy» medalynyň eýesi Nasim Ahmed Şah dagynyň gatnaşmagynda geçirilen maslahatda bellenilişi ýaly, täze neşir arap dünýäsiniň okyjylaryny beýik türkmen şahyrynyň bütin adamzat durmuşyna dahylly meseleleri gozgaýan, gymmatly pikirleri öňe sürýän baý we köptaraply döredijiligi bilen giňden tanyşdyrmakda uly ähmiýete eýedir.
Özbek doganlarymyzdan toý sowgady