ONLAÝN AÇYK SAPAGY GEÇIRILDI
2025-nji ýylyň 22-nji oktýabrynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň guramagynda “Oýna baglylyk. Nomofobiýa” atly tema boýunça ýokary okuw mekdepleriniň pedogogik işgärleriniň we talyp ýaşlarynyň gatnaşmagynda onlaýn açyk sapagy geçirildi. Bu açyk sapaga Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň mugallymlary hem-de talyp ýaşlary işjeň gatnaşdy.
Sapagyň dowamynda çykyş edenler Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýaşlarymyzyň döwrebap bilim almaklary hem-de hünär öwrenmekleri, ýaş hünärmenleriň döredijilikli iş alyp barmagy üçin giň mümkinçilikleriň döredilýändigi, “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasynyň” durmuşa geçirilmeginiň milli bilim ulgamynyň döwrebap ösmegine şert döredýändigi barada bellediler. Çünki sanly bilim ulgamy elektron maglumatlar gorundan peýdalanmagy elýeterli edýär hem-de ulanyjynyň okuw okamakdaky gözleglerine sarp edýän wagtyny ep-esli tygşytlaýar.
Açyk sapakda häzirki wagtda dünýäde internet ulgamynyň işjeňleşmegi netijesinde döredilýän mümkinçilikleri ýerlikli peýdalanmak, telefonlarda, kompýuterlerde adamyň psihikasyna täsir edip bilýän oýunlary oýnamazlyk, tehniki serişdelere çenden aşa bagly bolmazlyk barada giňişleýin gürrüň edildi. Kompýuter oýunlaryny aşa köp oýnamaklygyň sebäpleri bolan maglumat açlygy, şahsy häsiýetde ýüze çykýan aýratynlyklar, hakykatdan gaçmak, ýeke galmak, terbiýe täsirleri, jemgyýetçilik işjeňliginiň mejbury azalmagy, agyr psihiki keseller barada aýratyn düşündirildi. Mysal üçin bolmalysyndan aşa köp wagtyň kompýuter oýunlaryna sarp edilmegi we telefonda ýerliksiz köp wagtyň internet ulanmak bilen geçirilmegi: duýgudaşlyk, howsalalyk, özüňe pes baha bermek, göwnüçökgünlik ýaly adamyň durmuşyna täsir edýän kyn şahsy häsiýet aýratynlyklarynyň döremegine getirip bilýändigi barada düşündirildi. Şeýle hem depressiýa ýagdaýlaryna meýillilik, içe ýapyklyk, meseleleri çözüp bilmezlik, stres ýagdaýlaryny geçirmegiň kynçylygy adamlaryň jemgyýetçilik durmuşyna-da uýgunlaşmaklaryny kynlaşdyrýandygy barada nygtaldy. Bu sapak talyp ýaşlar üçin örän täsirli we peýdaly geçdi diýip bellemek bolar.
Maral ORAZGYLYJOWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara hukugy we deňeşdirme hukuk öwreniş
kafedrasynyň mugallym-öwrenijisi.