Maýa goýum strategiýasy — ykdysady galkynyşyň derwaýys şerti
Ozal habar berlişi ýaly, paýtagtymyzda öz işine başlan Türkmenistanyň maýa goýum forumy hem-de ugurdaş sergi, ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça halkara maslahat, «HI-TECH Türkmenistan — 2024» atly sergi ikinji iş güni bilen dowam etdi. Daşary işler, Maliýe we ykdysadyýet ministrlikleriniň hem-de Söwda-senagat edarasynyň bilelikde guramagynda geçirilýän giň gerimli işewürlik çäreleriniň gün tertibine ýurdumyzda iri taslamalary durmuşa geçirmek we bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi.
2024-nji ýylyň 11-nji sentýabrynda — halkara forumyň ikinji iş gününde Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça halkara maslahatyna we sergisine gatnaşyjylar «Ýyldyz» myhmanhanasynda telearagatnaşyk arkaly köpugurly taslamalaryň düýbüni tutmak dabarasyna gatnaşdylar. Ýeri gelende bellesek, Türkmenistanyň öz maýa goýum serişdeleriniň hasabyna amala aşyrylýan uly möçberli taslamanyň — Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň esasy tapgyry bolan Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisiniň, şeýle hem Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik, ulag we aragatnaşyk ulgamlarynyň düýbüni tutmak we işe girizmek dabaralary myhmanlaryň ýurdumyza bolan gyzyklanmasyny has-da artdyrdy.
Dabaralardan soň, forumyň «Elektron hökümet, maglumat merkezi, innowasiýa tehnologiýalaryň ösüşi we ýaşyl energetika» diýlip atlandyrylan ikinji bölümçesi geçirildi, şeýle hem üçünji bölümçe — «Emeli aňyň» (AI) täze döwri temasyna bagyşlandy. Degişli bölümlerde beýan edilen pikir-garaýyşlar ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň esasy pudaklarynyň eksport mümkinçiliklerini, daşary ýurt maýadarlarynyň geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny berkitmäge bolan gyzyklanmalaryny artdyrmak, halkara hyzmatdaşlygy yzygiderli işjeňleşdirmek ugrunda ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny giňden görkezýär. Forumyň guramaçylarynyň belleýişleri ýaly, türkmen alymlary we inženerleri tarapyndan işlenip taýýarlanylan emeli aň ulgamyndaky täze taslamanyň tanyşdyrylyş dabarasy şu gezekki çäräniň esasy wakalarynyň biri bolar. Türkmenistanyň ykdysadyýetini sanlylaşdyrmakda möhüm tapgyryň özleşdirilendigini aňladýan bu taslama senagat we döwlet dolandyryşyň dürli ugurlaryna öňdebaryjy tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmaga ýurdumyzyň taýýardygyny görkezýär.
Soňra forumyň çäklerinde GFR-iň «Rid Batteries GmbH», HHR-iň «Sinotruk International» we «Shantui» kompaniýalarynyň energetika, ýangyç-energetika toplumy, himiýa senagaty, suw hojalygy ýaly möhüm ugurlarda Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygynyň mümkinçilikleri barada tanyşdyrylyş çäreleri guraldy. Munuň özi ähli ugurlar boýunça sazlaşykly ösüş ýoluna düşen hem-de kuwwatly ykdysadyýeti bolan Türkmenistanda daşary ýurt kompaniýalarynyň we maýadarlaryň netijeli iş alyp barmaklary ugrunda ähli zerur şertleriň bardygyny görkezýär. Bu bolsa işjeň gatnaşyklaryň yzygiderli ösdürilmeginde, bilelikdäki taslamalaryň ýokary derejede amala aşyrylmagynda ähmiýetlidir.
Forumyň ikinji gününde ýaş telekeçileri goldamaga we Türkmenistanda sanly ulgamy ösdürmäge gönükdirilen «Hi-Tech Startup Turkmenistan — 2024» atly bäsleşigiň hem jemi jemlendi. Geljekde milli ykdysadyýetimize ornaşdyryp boljak programma üpjünçiligini işläp taýýarlamak we oýlap tapyşlar bilen meşgullanýan ýaşlary ýüze çykarmak hem-de höweslendirmek bäsleşigiň baş maksady bolup durýar. Ýeňijiler öz innowasion taslamalaryny ýurdumyzyň we daşary döwletleriň öňdebaryjy kompaniýalaryna hödürläp, maýa goýumlara, hyzmatdaşlyk maksatnamalaryna elýeterliligi gazanmaga mümkinçilik aldylar. Bäsleşige gatnaşyjylara dabaraly ýagdaýda degişli degişli diplomlar gowşuryldy.
Türkmenistanyň maýa goýum forumyna we ugurdaş sergilere, Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça halkara maslahata Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň talyplarydyr mugallymlary hem işjeň gatnaşdylar. Institutyň okuw studiýasynyň guramagynda forumyň çäklerinde dürli gepleşikler, reportažlar, myhmanlaryň ýürek buýsançlary ýazgy edildi. Munuň özi geljekki halkaraçy hünärmenleriň iş endiklerini kämilleşdirmeklerine, nazaryýetde alan bilimlerini tejribe arkaly berkitmeklerine ajaýyp mümkinçilik döredýär.
Atamyrat ÝAZWELIÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara žurnalistikasy fakultetiniň III ýyl talyby.