DÖWLET GURLUŞYNYŇ KÄMIL BINÝADY
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň hukuk ulgamy ösýär, kanunçylyk binýady gün-günden berkeýär we degişli ugurdaky halkara hyzmatdaşlygy giňeýär. Muňa «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylda milli parlamentiň iki palataly ulgama geçilmegi, Baş Kanunymyz bolan Konstitusiýanyň täze rejelenen görnüşiniň kabul edilmegi hem-de Germaniýanyň Halkara hyzmatdaşlyk boýunça jemgyýetiniň (GIZ) «Merkezi Aziýada hukuk döwlet gurluşyna ýardam» atly sebitleýin taslamasynyň çäklerinde ýurdumyzda webinar sapaklaryň geçirilmegi aýdyň şaýatlyk edýär.
Mälim bolşy ýaly, Germaniýanyň Halkara hyzmatdaşlyk boýunça jemgyýeti (GIZ) bilen bilelikde «Merkezi Aziýada hukuk döwlet gurluşyna ýardam» atly sebitleýin taslamasynyň çäklerinde 2021-nji ýylyň 27-nji ýanwaryndan mart aýynyň 24-i aralygynda Türkmenistanda Administratiw hukugy we önümçiligi boýunça sanly wideoaragatnaşyk arkaly 5 sany webinar sapaklarynyň geçirilmegi babatda ylalaşyk gazanyldy. Ýeri gelende bellesek, «Merkezi Aziýada hukuk döwlet gurluşyna ýardam» atly sebitleýin taslamasyna Merkezi Aziýa döwletleri bolan Gazagystan, Gyrgyzystan, Täjigistan, Özbegistan we Türkmenistan gatnaşýar. Bu taslama Merkezi Aziýa döwletleriniň hukuk ulgamyny pugtalandyrmaga hem-de olarda Administratiw hukugy we önümçilgi boýunça giň gerimli işleri amala aşyrmaga giňden ýardam berýär.
Bu taslama Merkezi Aziýa döwletleriniň özgerdilen, ösen Administratiw düzgüniň talaplaryna laýyklykda hökümet we jemgyýetçilik dolandyryşyny gowulandyrmak ugrundaky tagallalaryna goldaw berýär. Bu bolsa, ilkinji nobatda, dolandyryş edaralaryna maslahat hyzmatlaryny we dolandyryş işgärlerine, Administratiw kazyýetlerde kazylara okuw sapaklaryny bermek arkaly amala aşyrylýar.
Bilşimiz ýaly, häzirki wagtda Gyrgyzystan, Özbegistan we Türkmenistan Administratiw düzgün barada, ýagny Administratiw hukugy we önümçiligi boýunça özleriniň kanunlaryny kabul etdiler. Şol kanun, kanun çykaryjy hökümetiň başlangyçlary bilen, Merkezi Aziýadaky ähli döwletleriň kanun çykaryjy ulgamyny kämilleşdirmäge, ykdysadyýetini we maýa goýum üçin oňyn şertleri döretmäge we ösdürmäge gönükdirilýär.
Taslamanyň strategiýasy dört derejäni göz öňünde tutýar: Birinjiden, taslama ykdysady dolandyryş, Içeri işler we Adalat ministrlikleri bilen bilelikde Administratiw hukugy we önümçiligini ýerine ýetirmekde ykdysady ösüş bilen baglanyşykly döwlet edaralarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy goldaýar. Ikinjiden, telekeçiligi hasaba almak bilen önümçilik üçin iş ygtyýarnamany we oba hojalyk ýerlerini ulanamak ýaly Administratiw hukugy we önümçiliginiň sazlaşygyny göz öňüde tutup, hukuk ülňülerine laýyklaşdyrmak üçin tagallalar edýär. Üçünjiden, Administratiw kazyýetlere we ygtyýarnama berýän guramalara içerki dolandyryş önümçiliginiň täze hukuk ülňülerine we durmuşa geçiriş kadalaryna laýyklaşdyrmaga ýardam berýär. Dördünjiden, Administratiw hukugy we önümçiligi boýunça kararlar kabul edilende täze standartlary ulanyp bilmekleri üçin okuw sapaklaryny, çärelerini geçirýär. Bu taslama raýat-döwlet gatnaşyklarynda ynamly hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşant goşýar. Şeýlelikde bolsa ösen kanunçylykly hukuk binýady bolan dolandyryş ulgamy emele gelýär.
Beggeldi GUTLYÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary
institutynyň Halkara hukugy fakultetiniň 1-nji ýyl talyby