Türkmenistan parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany
2024-nji ýylyň 27-nji dekabrynda Hormatly Prezidentimiz Serdar
Berdimuhamedow 2025-nji ýylyň şygaryny «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak
ýyly» diýip yglan etmek barada Türkmenistanyň Mejlisiniň agzalarynyň teklibini
goldady. Degişli teklip Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň
giňişleýin mejlisinde aýdyldy.
Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler
Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «2025-nji ýyl — Halkara
parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnama biragyzdan kabul edildi.
Bilşimiz ýaly, Türkmenistan ýurdumyzyň parahatçylyk syýasaty türkmen
halkynyň taryhynda asyrlar boýy dowam edip gelýän özboluşly aýratynlykdyr.
Türkmenistan döwleti beýleki halklar bilen ylalaşykly, arkalaşykly ýaşamagyň we
bir-biregi goldamagyň, hemaýat bermegiň, dost-doganlygyň, parahatçylygyň
ýokary nusgasyny görkezýär. Bu gün ata Watanymyzda hoşniýetli goňşuçylyk
däplerine eýerip gelen türkmen halkynyň parahatçylyk taglymatynyň berk binýady
tutuldy. Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ykrar edilen
ilkinji Bitarap döwlet bolmagy diňe bir sebitde däl, eýsem, bütin dünýäde taryhy
zerurlyk bolup orta çykdy. Bu belent dereje dünýä halklarynyň arasyndaky
gatnaşyklaryň belent nusgasy boldy. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy
döwründe eziz Watanymyzyň içeri syýasaty «Döwlet adam üçindir!» diýlen baş
ýörelgeden ugur alýan bolsa, daşary syýasy ýörelgämiz «Açyk gapylar», bitaraplyk
syýasatymyzdan ugur alýar. 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda Birleşen Milletler
Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik
Bitaraplygy» atly Kararnama kabul edildi. Türkmenistanyň Bitaraplyk we
parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine ygrarlydygy, dünýäniň syýasy giňişliginde
mynasyp orun tutýandygy, ykdysady taýdan kuwwatlydygy, syýasy taýdan
durnukly hem asudadygy, sebit we halkara gatnaşyklaryna işjeň gatnaşýandygy,
ynamdar hyzmatdaş hökmünde dünýä ýurtlarynyň arasynda uly meşhurlyga eýe
bolýandygy nazara alnyp, 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda BMG-niň Baş
Assambleýasynyň 69-njy mejlisinde «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly
Rezolýusiýa ikinji gezek 193 sany BMG-ä agza döwletleriň biragyzdan
goldamagynda kabul edildi.
Ýeri gelende bellesek, 2017-nji ýylyň 2-nji fewralynda BMG-niň Baş
Assambleýasynyň 71-nji mejlisinde her ýylyň 12-nji dekabry «Halkara Bitaraplyk
güni» diýip yglan etmek barada Rezolýusiýasy kabul edildi. Munuň özi
Türkmenistanyň Bitarap döwlet hökmünde dünýäniň sazlaşykly ösüşine işjeň
goşant goşýandygynyň subutnamasydyr.Şeýle hem, Türkmenistanyň
Konstitusiýasy we onuň esasynda hereket edýän milli kanunçylygyň ulgamy biziň
döwletimiziň halkara işlerine işjeň gatnaşmagynyň hem-de onuň umumydünýä
syýasy-hukuk giňişligine goşulyşmagyna binýatlyk esas bolup durýar. Şol bir
wagtyň özünde Türkmenistanyň halkara gatnaşyklarynyň kanunçylyk we
şertnama-hukuk binýady bütewi ulgamy emele getirmek bilen, ýurdumyzyň daşary
syýasatyny we diplomatiýasyny üstünlikli alyp barmak üçin zerur şertleri üpjün
edýär. Bu ulgam halkara konwensiýalarynyň we şertnamalarynyň, şeýle hem
ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda gol çekilen resminamalaryň toplumyny
hem öz içine alýar. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 9-njy maddasyna
laýyklykda, “Türkmenistan dünýä bileleşiginiň doly hukukly subýekti bolup,
daşary syýasatda hemişelik bitaraplyk, beýleki ýurtlaryň içerki işlerine
gatyşmazlyk, güýç ulanmakdan we harby bileleşiklere hem birleşmelere
gatnaşmakdan ýüz döndermek, sebitiň ýurtlary we dünýäniň ähli döwletleri bilen
parahatçylykly, dostlukly we özara bähbitli gatnaşyklaryň ösmegine ýardam etmek
ýörelgelerine eýerýär. Türkmenistan halkara hukugynyň umumy ykrar edilen
kadalarynyň ileri tutulmagyny ykrar edýär’’ diýlip bellenilýär.
Halkara giňişliginde hoşniýetli gatnaşyklary, parahatçylyk söýüjilikli syýasaty
dabaralandyrýan Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman
Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, beýik işleri rowaçlyklara
beslensin!
Eneş GURBANDURDYÝEWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara hukugy fakultetiniň I ýyl talyby.