Halkara demokratiýa güni
Halkara demokratiýa güni, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2007-nji ýylda döredilip, her ýylyň 15-nji sentýabrynda bellenilip geçilýär. Bu sene, 2008-nji ýylda bellenen täze we dikeldilen demokratiýalaryň ilkinji halkara konferensiýasynyň 20 ýyllygyna gabat gelýär. Müňýyllyk Jarnamasynda dünýäniň liderleri demokratiýany we kanunyň hökmürowanlygyny ösdürjekdiklerine we adam hukuklaryny we esasy azatlyklary goramak üçin gaýrat etjekdiklerine söz berdiler.
Halkara demokratiýa güni, dünýädäki demokratiýanyň ýagdaýyna üns bermek üçin amatly pursatlaryň biri bolup durýar. Demokratiýa diňe bir maksat däl, eýsem bir prosesdir. Diňe halkara jemgyýetçiliginiň, döwlet edaralarynyň, jemgyýetiň we aýry-aýry raýatlaryň doly gatnaşmagy we goldawy bilen dünýäniň her künjeginde demokratiýanyň ideallary durmuşa geçirilip bilner.
Bu halkara baýramçylygyň ähmiýeti ähli ýurtlaryň jemgyýetiniň, dünýäni dolandyrmakdaky hereketleriň, alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada ünsüni özüne çekmek üçin döredildi. Dünýädäki döwletleriň syýasy ulgamy bir ýyldan gowrak wagt bäri guruldy. Bu döwürde halk dürli hökümetiň we guramanyň dürli usullaryny başdan geçirdi. Kämillik ýolunda halk, adamlaryň häkimiýetden hyýanatçylykly peýdalanmagyna garşy çykyp, onuň jemgyýetiň her bir öýjüginiň arasynda deň bölünmeginiň möhümdigini we ýurduň bähbidine berk ulanylmalydygy diýen umumy netijä geldiler.
ÝUNESKO-nyň baş müdiri Audrey Azoulaý “Halkara demokratiýa gününde jemgyýetiň syýasy guramasynyň ýörelgesinden başga bir zadyň şanyna belleýäris: ähliumumy adamzat idealy hakda gürleşýäris. Demokratiýa hakykatdanam ideal – “adamyň mertebesi, deňlik we adamlara birek-birege hormat goýmak” idealy, ÝUNESKO-nyň Düzgünnamasynda görkezilen ideal”.
Amanbagt USSAÝEWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara hukugy fakultetiniň talyby.