Çaganyň hukuklarynyň hepdeligi
20-nji noýabr – Bütindünýä çaga güni we Çaganyň hukuklary hakynda Konwensiýanyň kabul edilen güni
Hormatly Prezidentimiziň ýadawsyz aladalary we uly tagallalary netijesinde ýurdumyzda çagalygy goramak, çagalaryň we ýaşlaryň saglygyny saklamak hem-de hemmetaraplaýyn ösmegini gazanmak, olary özbaşdak durmuşa we zähmete taýýarlamak bilen bir hatarda ýurduň durmuşyna işjeň gatnaşmaklary üçin maddy we durmuş ýeňillikleriniň, artykmaçlyklarynyň we ileri tutulmalarynyň köptaraplaýyn ulgamy we ygtybarly hukuk hem-de durmuş kepillikleri döredildi.
Halkara hukuk namalarynda çagalary goramak, çagalaryň hukuklary we azatlyklary baradaky meseleler esasy orun tutýar. Ol halkara hukuk resminamalarynyň iň esasylarynyň biri-de, BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 1989-njy ýylyň 20-nji noýabrynda kabul edilen Çaganyň hukuklary hakyndaky Konwensiýadyr. Türkmenistan bu konwensiýany 1994-nji ýylyň sentýabr aýynda tassyklap, oňa gatnaşyjy döwlet hökmünde goşuldy. Bu konwensiýa çagalaryň hukuklaryna degişli kanun taýdan berkidilen ilkinji Konwensiýa bolup, dünýäniň ähli çagalarynyň adam hukuklarynyň esaslaryny öz içinde jemleýär. Bu konwensiýanyň kabul edilen güni bilen Bütindünýä çaga gününiň bellenilmegi bu günki günüň ähmiýetini has-da artdyrýar.
1954-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan Bütindünýä çaga gününi bellemek barada ýörite rezolýusiýa kabul edildi. Bu günüň bellenmeginiň esasy maksady, Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan dünýädäki çagalar barada edilýän tagallalaryň, alnyp barylýan işleriň berkemegine gönükdirilendir. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy özüniň rezolýusiýasynda Bütindünýä çaga gününi ählumumy baýramçylyk hökmünde bellenmegi milletleriň arasynda raýdaşlygyň we hyzmatdaşlygyň has-da berkemegine getirer diýip belleýär.
2021-nji ýylyň 15-20-nji noýabry aralygynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň Halkara hukugy fakultetiniň “Ýaş hukukçylar” ylmy gurnagynyň talyplary we Halkara hukugy we deňeşdirme hukuk öwreniş kafedrasynyň mugallymlary bilen 20-nji noýabr – Bütindünýä Çagalar güni mynasybetli institutymyza berkidilen 21-nji, 68-nji, 72-nji, 76-njy we 37-nji ýöriteleşdirilen orta mekdeplerinde “Çaganyň hukuklarynyň hepdeligi” ýokary derejede geçirildi. Bu hepdeligi geçirmegiň esasy maksady Çaganyň hukuklary hakyndaky Konwensiýanyň mazmunyny düşündirmek bolup durýar. Mekdeplerde geçilen okuw sapaklarynyň dowamynda talyplar okuwçylaryň öňünde çaganyň hukuklary bilen baglanyşykly maglumatlary prezentasiýalaryň we wideoşekilleriň üsti bilen türkmen, iňlis we rus dillerinde çykyş etmek arkaly giňişleýin düşündirdiler. Okuw sapagyň ahyrynda çagalara gyzyklanýan soraglaryna jogap bermek arkaly olaryň düşünjelerini we pikirlerini öwrenmek talyp ýaşlara we mugallymlara örän ähmiýetli boldy. “Ýaş hukukçylar” ylmy gurnagynyň agzalary gelejekde hem şeýle görnüşdäki okuwlary dowam etdirmegi maksat edinýärler.
Merjen GURBANNAZAROWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara hukugy we deňeşdirme hukuk öwreniş
kafedrasynyň uly mugallymy.