24-nji oktýabr – BMG-niň Halkara güni
BMG-niň Halkara güni 1947-nji ýylyň oktýabr aýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň kabul edilmeginiň iki ýyllygy mynasybetli guramanyň Baş Assambleýasynyň kabul eden Rezolýusiýasynyň esasynda bellenilýär. Aslynda, BMG adamzady howsala salýan esasy syýasy meseleler bilen meşgullanýan iň iri we abraýly halkara gurama hasaplanýar. BMG-niň syýasy işi ykdysady we durmuş meseleleri bilen aýrylmaz baglanyşykda alnyp barylýar.
1971-nji ýylda Baş Assambleýa öz Rezolýusiýasynda BMG-niň gününiň halkara derejeli baýramyna öwrülmelidigini nygtap, oňa agza döwletlerine öz döwlet baýramy hökmünde belläp geçmegi barada teklip berýär. Şondan bäri hem her ýylyň 24-nji oktýabrynda BMG-niň Halkara güni oňa agza döwletleri tarapyndan ýokary derejede bellenilýär.
Birleşen Milletler Guramasy – dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, döwletara hyzmatdaşlygyny ösdürmek we pugtalandyrmak maksady bilen döredilen halkara guramasydyr. Guramanyň Tertipnamasynda bellenilen maksatlar esasan dünýäde howpuň öňüni almakdan we oňa garşy göreşmekden, halkara dawalaryň parahatçylyk ýoly bilen çözülmekden, milletara dostlukly gatnaşyklary hoşniýetlilik we deňhukuklylyk ýaly ýörelgeler esaslarynda guramakdan ybarat.
Häzirki wagtda BMG-niň düzümine 193 döwlet girýär. Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz hem 1992-nji ýylyň 2-nji martyndan bäri bu abraýly guramanyň işjeň agzasydyr.
Häzirki wagtda BMG-niň esasy edaralaryna Baş Assambleýasy, Howpsuzlyk Geňeşi, Ykdysady we Durmuş Geňeşi, Halkara Kazyýeti, Sekretariat degişlidir. Şeýle-de Guramanyň ýöriteleşdirilen edaralaryna Bütindünýä Saglygy goraýyş Guramasy (BSGG), BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet baradaky guramasy (ÝUNESKO), BMG-niň Çagalar gaznasy (UNICEF), Halkara pul gaznasy we başgalar girýär.
Her ýylda BMG-niň Halkara güni 20-26-njy oktýabr aralygynda geçirilýän Birleşen Milletler Guramasynyň hepdeliginiň çäklerinde bellenilýär. Bu baýramçylyk gününde dürli duşuşyklar, mejlisler, “tegelek stollar”, sergiler we halkara konsertler giňden ýaýbaňlandyrylýar. Däp boluşy ýaly, şol gün BMG-niň Baş Sekretary dünýä giňişligine öz ýüzlenmesi bilen çykyş edýär. Şeýle-de geçirilýän ýörite çäreleriň dowamynda BMG-niň agzalary bilen göni wideoaragatnaşyk arkaly hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça meseleleri ara alyp maslahatlaşýarlar we bu ajaýyp baýramçylyk mynasybetli birek-biregi gutlaýarlar.
Gurbanmyrat AŞYROW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara žurnalistikasy fakultetiniň I ýyl talyby.