Logo
  • Logo
    • Ylym
      • Ylmy-barlag işleri
      • Aspirantura
      • Ylmy-amaly maslahatlar
      • Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy
        • “Magtymguly, sözüm gysga şerhi köp...” (Magtymguly barada makalalar)
        • “Magtymguly, dile dessan getirdim...” (Magtymguly barada saýtlardan jemlenen maglumatlar)
        • Magtymguly Pyragynyň goşgularynyň wideoteswiri
        • Magtymguly Pyragynyň goşgularynyň audio ýazgylar toplumy
        • Magtymguly Pyragy dünýä metbugatynda
        • Magtymguly Pyragynyň daşary ýurt dillerindäki neşirleri
        • Magtymgulynyň goşgularynyň düşündirişli sözlügi
        • "Magtymgulynyň dünýäde öwrenilişi"
      • Ylmy makalalar, tezisler we ýygyndylar
      • Ýaş alymlar geňeşi
    • Halkara hyzmatdaşlygy
      • Geçirilen duşuşyklar
        • “NIPPON” GAZNASYNYŇ KITAPLARYNYŇ GOWŞURYLYŞ DABARASY
      • Saparlar
      • Ilçileriň leksiýalary
      • Halkara günler
        • TÜRKMENISTAN- BAGTLY ÇAGALARYŇ MEKANY!
        • 1-nji iýun — Çagalary goramagyň halkara güni
        • INTERNATIONAL DAY FOR PROTECTION OF CHILDREN IN TURKMENISTAN
      • "Parahatçylyk medeniýeti" atly ÝUNESKO kluby
    • Fakultetler
      • HALKARA GATNAŞYKLARY FAKULTETI
      • HALKARA HUKUGY FAKULTETI
      • HALKARA YKDYSADY GATNAŞYKLARY FAKULTETI
      • HALKARA ŽURNALISTIKASY FAKULTETI
    • Biz barada
      • Administrasiýa
      • Kafedralar
        • Halkara gatnaşyklary we diplomatiýa kafedrasy
        • Halkara hukugy we deňeşdirme hukuk öwreniş kafedrasy
        • Halkara ykdysady gatnaşyklary kafedrasy
        • Žurnalistikanyň nazaryýeti we amalyýeti kafedrasy
        • Jemgyýeti öwreniş ylymlary kafedrasy
        • Dünýä dilleri kafedrasy
      • Görkezijiler
      • Туркменистан создал условия для подготовки нового поколения дипломатов
      • Biz barada
    • Okuw
      • Hünärler
      • Dalaşgärlere
    • Merkezler
      • Strategik barlaglar boýunça ylmy merkezi
      • Ýaş diplomatlaryň mekdebi
      • Sanly ulgamlar we kommunikasiýa bölümi
      • Durnukly ösüş maksatlary boýunça ylmy merkezi
        • Durnukly ösüş maksatlary boýunça geçirilen okuw sapagy
      • Parahatçylygyň ýaş çaparlary
      • Türkmenistanyň diplomatiýasynyň möhüm ugurlary boýunça okuw merkezi
        • Ulag diplomatiýasy
        • Energetika diplomatiýasy
        • Suw diplomatiýasy
        • Öňüni alyş diplomatiýasy
        • Ykdysady diplomatiýasy
      • Diplomatik protokol boýunça okuw merkezi
    • Ilçiler
    • Media
    Esasy / Halkara günler / Bütindünýä uky güni
    Bütindünýä uky güni surady
    30/11/-0001

    1268

    Bütindünýä uky güni

    Uky (latyn. somnus) — bu oýanma ýagdaýyna ters gelýän tebigy fiziologiki ýagdaý, daşarky dünýä reaksiýasynyň peselmegi bilen häsiýetlendirilýär. Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň (BSSG-nyň) berýän maglumatlaryna görä, ululara bir gije alty-sekiz sagat uky gerek. Ukusyzlygyň howpy köp gezek ara alnyp maslahatlaşyldy. Durmuşyň hiline, keýpine, öndürijiligine, abadançylygyna ep-esli täsir edýär, garramagy çaltlaşdyrýar. Şeýle hem, dowamly ukynyň ýetmezçiligi beýniňe ýaramaz täsir edýär. Ukusyz bir gün beýnide himiki prosesleriň döremegine, akyl bozulmalaryna sebäp bolýar. Iki günden soň gormonal fon üýtgeýär we nerw baglanyşyklary kesilýär. Üç ýa-da has köp gün ukudan soň beýniniň öýjükleri dargap başlaýar we içki organlara, esasan hem ýürege ýük artýar. Bütindünýä uky güni her ýyl mart aýynyň üçünji anna güni bellenilýär.

    Uky, ähli adamlaryň talap edýän zady, ýöne köplenç meşgul durmuşymyz bilen ol üýtgäp durýar. Geçirilen gözlegler, saglygyňy goramak we deňagramly durmuşda ýaşamak üçin ukynyň nähili möhümdigini görkezdi.

    Baýramyň taryhy:

    Baýram Bütindünýä uky lukmançylyk birleşiginiň (WASM) Bütindünýä uky komiteti tarapyndan döredildi. Onuň maksady uky meselesine, ukynyň bozulmagynyň öňüni almak, bejermek we sagdyn ukynyň ösmegine köpçüligiň ünsüni çekmekdi. Bu gün her ýyl öz aýratyn şygary bilen geçirilýär. Ilkinji Bütindünýä uky güni 2008-nji ýylda esaslandyrylyp, “Rahat ukla, gowy ýaşa!” şygary bilen geçirildi.

    Uky hakda gyzykly maglumatlar:

    Somnologiýa — uky bozulmalaryny öwrenmek, anyklamak we bejermek bilen baglanyşykly ylym. Awgust Kekule uklap ýatyrka, benzol formulasyny tapdy.

    Rowaýata görä, D.I.Mendeleýew düýşünde himiki elementleriň döwürleýin tablisasyny açypdyr. Arzuwlar ukuda sarp edilýän wagtyň diňe 15-20%-ini alýar.

    Adam uklap galandan bir ýarym sagat soň düýş görüp başlaýar.

    Senemgül ALLAKOWA,

    Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň

    Halkara gatnaşyklary institutynyň

    Halkara žurnalistikasy fakultetiniň I ýyl talyby.

    Soňky täzelikler

    TÜRKMENISTAN- BAGTLY ÇAGALARYŇ MEKANY! surady

    01/06/2025

    TÜRKMENISTAN- BAGTLY ÇAGALARYŇ MEKANY!
    1-nji iýun — Çagalary goramagyň halkara güni surady

    31/05/2025

    1-nji iýun — Çagalary goramagyň halkara güni
    INTERNATIONAL DAY FOR PROTECTION OF CHILDREN IN  TURKMENISTAN surady

    30/05/2025

    INTERNATIONAL DAY FOR PROTECTION OF CHILDREN IN TURKMENISTAN
    Peýdaly Salgylar
    Beýleki ýokary okuw mekdepleri
    Habarlaşmak üçin

    744000, Türkmenistan Aşgabat, Galkynyş 25

    iirmfatm@iirmfa.edu.tm, iirmfatm@sanly.tm

    +99312266155

    +99312266183

    © 2025 Haklary doly goralandyr: TDIMHGI