30/11/-0001
507
Türkmen-Amerikan gatnaşyklarynyň belent tapgyry
1992-nji ýylyň aprel aýynyň 10-na Amerikanyň Bireleşen Ştatlary bilen Türkmenistanyň arasynda diplomatik gataşyklary ýola goýuldy. Şu ýyl hem diplomatik gatnaşyklarynyň ýola goýulanyna 30 ýyl boldy. Amerikanyň Birleşen Ştatlary daşary syýasatynda Merkezi Aziýada Garaşsyz Bitarap Türkmenistana aýratyn üns berýär.
Türkmenistanyň Amerikanyň Birleşen Ştatlaryndaky ilçihanasy 1994-nji ýylda Waşington şäherinde açyldy. Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistandaky ilçihansy bolsa 1992-nji ýylyň 17-nji martynda açyldy. 2009-njy ýyldan bäri “Türkmenistan-ABŞ” işewür geňeşiniň mejlisleri, 2010-njy ýyldan bäri türkmen-amerikan syýasy geňeşmeleri yzygider geçirilip gelinýär. Ýangyç-energetika toplumy, dokma senagaty, oba hojalygy, aragatnaşyk we telekommunikasiýa, ylym-bilim ulgamy iki ýurduň hyzmatdaşlygynda ileri tutulýan ugurlar hasaplanylýar. Amerikanyň Birleşen Ştatlary Türkmensitan bilen söwda gatnaşyklaryny hem giňeldýär. Amerikanyň Birleşen Ştatlary Türkmenistandan esasan, dokma senagat önümlerini satyn alýar. Iki döwletiň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklarynyň giňeldilmegine Ýewropa we Ýewraziýa ýurtlary bilen söwda we ösüş baradaky Amerikanyň Birleşen Ştatlarynynyň agentligine (USTDA) uly orun degişlidir.
Türkmenistan bilen Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň arasyndaky ylym-bilim ulgamyndaky hyzmatdaşlyk has hem giňeýär. Gahryman Arkadagymyzyň 2007-nji ýylda Nýu-Ýorkda sapary mahalynda ABŞ-nyň meşhur Kolumbiýa uniwersitetinde çykyş edip, bu ugurda hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlaryny aýdyňlaşdyrypdy. Türkmen-amerikan hyzmatdaşlygynyň has-da ýygjamlaşmagynda Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň halkara ösüşi boýunça agentliginiň (USAID) mynasyp paýy bar. 1961-nji ýylda döredilen bu agentlik dünýäniň 100-den gowrak ýurdunda işleýär. Türkmenistanda 1993-nji ýyldan bäri hereket edýän bu agentlik bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde ykdysady ösüş, bilim, saglygy goraýyş, kanunçylyk-hukuk, durmuş ulgamlarynda bilelikdäki taslamalaryň tutuş tapgyry amala aşyryldy.
Türkmenistan Amerikanyň Birleşen Ştatlary bilen ylmy hyzmatdaşlygy hem alyp barýar. Türkmenistanyň Ylymlar Akademiýasynyň binýadynda ABŞ-nyň Halkara ösüş agentliginiň “Ykdysady reformalar arkaly bäsleşige ukyplylygy ýokarlandyrmak boýunça taslamanyň goldawynda” atly okuwlar geçirilýär.
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Amerikanyň Birleşen Ştatlary bilen Türkmenistanyň gatnaşklarynda hil taýdan täze döwür başlandy.
Beggeldi GUTLYÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministirliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara hukugy fakultetiniň talyby.