“Parahatçylygyň ýaş çaparlary” akyl-paýhas bäsleşiginiň III möwsüminiň 1-nji we 2-nji ýarym final oýunlary
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň garamagyndaky Ýaş diplomatlaryň mekdebiniň gurnamagynda mekdep okuwçylarynyň arasynda “Parahatçylygyň ýaş çaparlary” akyl-paýhas bäsleşiginiň «Beýik Magtymguly Pyragynyň taglymaty – umumadamzat gymmatlyklarynyň milli şamçyragy» atly şygar bilen geçirilýän
III möwsüminiň 1-nji ýarym final oýnunyň 2024-nji ýylyň 17-nji aprelinde we 2-nji ýarym final oýnunyň 2024-nji ýylyň 19-njy aprelinde, final oýnunyň 2024-nji ýylyň 8-nji maýynda geçirilýänligini mälim edýäris. Ýarym final we final oýunlarynyň dowamynda sanly ulgam arkaly alymlardan, ildeşlerimizden gelip gowşan gyzykly soraglaryň hem ýaş çaparlara hödürlenjekdigini dykgatyňyza ýetirýäris. Şunuň bilen baglylykda, oýna gatnaşjak okuwçylara şu aşakda görkezilen edebiýatlar boýunça taýynlanmagy maslahat berýäris:
Edebiýat:
1. Serdar Berdimuhamedow. Ýaşlar - Watanyň daýanjy. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2023.
2. Serdar Berdimuhamedow. Änew – müňýyllyklardan gözbaş alýan medeniýet. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2024.
3. Gurbanguly Berdimuhamedow. Döwlet guşy. Roman. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2013.
4. Gurbanguly Berdimuhamedow. Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2016.
5. Gurbanguly Berdimuhamedow. Türkmenistan Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi. I neşir. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2017.
6. Gurbanguly Berdimuhamedow. Türkmenistan Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi. II neşir. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2018.
7. Gurbanguly Berdimuhamedow. Türkmenistan – Bitaraplygyň mekany. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2020.
8. Gurbanguly Berdimuhamedow. Ömrümiň manysy. – A.: TDNG, 2022.
9. Gurbanguly Berdimuhamedow. Ömrümiň manysynyň dowamaty. – A.: TDNG, 2023.
10. Annaorazow J., Mamutow A., Hatamow J. Aziýa we Afrika ýurtlarynyň taryhy (Täze taryh döwri). Ýokary okuw mekdepleri üçin okuw kitaby. – A., 2013.
11. Aşyrow A. Magtymgulynyň golýazmalarynyň derňewi. (ylmy derňewler). Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Milli golýazmalar instituty. – A. – 2013.
12. Aşyrow A. Magtymgulynyň golýazmalaryny yzarlap...-A.:Ylym, 1995.
13. Annamuhammedow M. Magtymguly gizlin syr bar içinde...- A .:Ylym, 1994.
14. Bekmämmedowa A. Magtymgulynyň taryhy şahsyýetlere bagyşlanan elegiýalary // Magtymguly döwrüniň taryhy (ylmy makalalar ýygyndysy). – A.: Ylym, 2014.
15. Godarow R. Nusgawy şygyrlaryň taryhy // Galkynyş. – 2012. – 25 iýul.
16. Gurbangeldiyev J. Services of Azady and Magtymguly in the history of the turkmen-afghan relations in the XVIII century // Dovletmammet Azady and turkmen life in the XVIII century. –Ashgabat, 2012, pp.186-187.
17. Gurbangeldiyev J. The ode of Magtymguly, devoted to Ahmed Durrani. // “Magtymguly Pyragy and universal human cultural values”. A.: Ylym, 2014. – pp.72-73.
18. Gurbangeldiýew J. Nusgawy şahyr (Mollanepesiň Gajar baýa bagyşlanan kasydalary) // Esger. – 2010. – 1 apr.
19. Gurbangeldiýew J. Türkmenleriň goňşy döwletler bilen gatnaşyklarynda Magtymgulynyň diplomatik tagallalary // Magtymguly – ylham çeşmesi. Makalalar ýygyndysy. – A.: Ylym, 2023. – 144-157 s.
20. Gurbangeldiýew J. XVIII asyrdaky Orta Gündogaryň geosyýasatynyň «Uly oýnunda» Magtymguly göçümi // Magtymguly Pyragynyň umumadamzat ähmiýetli parahatçylyk taglymaty we häzirki zamanyň möhüm meseleleri. Ylmy makalalaryň ýygyndysy. – A.:Ylym, 2023. 17-43 s.
21. Gurbangeldiýew J. Nedir şanyň täsin ykbaly // Dünýä edebiýaty. №3. – 2022.
22. Gurbangeldiýew J. Türkmenleriň goňşy döwletler bilen gatnaşyklarynda Magtymgulynyň diplomatik tagallalary // Magtymguly – ylham çeşmesi. Makalalar ýygyndysy. – A.: Ylym, 2023. – 144-157 s.
23. Durdyýew A. Keýmir kör we Nedir şa. // Halypa. – 1993. – № 3. – s. 54-56.
24. Durdyýew A. Gylyç gemren Nedir şa. // Diýar. – 1993. – № 9. – s. 22-25.
25. Hatamow J. «DERDIM KÖPDÜR DIÝARYMDAN, DÖWRÜMDEN» (Magtymguly Pyragynyň çagalyk döwründe etrek gürgen sebitlerinde syýasy ýagdaý) // Magtymguly Pyragynyň umumadamzat ähmiýetli parahatçylyk taglymaty we häzirki zamanyň möhüm meseleleri. Ylmy makalalaryň ýygyndysy. – A.:Ylym, 2023. 51-58 s.
26. Hatamow J. Magtymgulynyň döwründe syýasy ýagdaý // Magtymguly döwrüniň taryhy (ylmy makalalar ýygyndysy). – A.: Ylym, 2014.
27. Karaýew B. Magtymguly Pyragynyň döwründe sebit ýagdaýlarynyň geosyýasy logikasy // Magtymguly Pyragynyň umumadamzat ähmiýetli parahatçylyk taglymaty we häzirki zamanyň möhüm meseleleri. Ylmy makalalaryň ýygyndysy. – A.:Ylym, 2023. 69-75 s.
28. Magtymguly Pyragynyň umumadamzat ähmiýetli parahatçylyk taglymaty we häzirki zamanyň möhüm meseleleri. Ylmy makalalaryň ýygyndysy. – A.:Ylym, 2023.
29. Saryýew B. «BERKARAR DÖWLET ISTÄRIN» // Magtymguly Pyragynyň umumadamzat ähmiýetli parahatçylyk taglymaty we häzirki zamanyň möhüm meseleleri. Ylmy makalalaryň ýygyndysy. – A.:Ylym, 2023. 76-88 s.
30. Gurbangeldiýew J. «ÝA AHMET ŞA, ÝERDE ÝAÝYLYP ÇAWYŇ» Magtymguly Pyragynyň Ahmet Dürrana bagyşlan o:dalary // Edebiýat we sungat. – 2008. – 2 maý.
31. Gurbangeldiýew J. Magtymguly we XVIII asyr türkmen-owgan gatnaşyklary. // Magtymguly döwrüniň taryhy (ylmy makalalar ýygyndysy). – A.: Ylym, 2014.
32. Gurbangeldiýew J. Magtymgulynyň Ahmet şa Dürrana bagyşlanan odasy. // «Magtymguly Pyragy we umumadamzat medeni gymmatlyklary». Halkara ylmy maslahatyň nutuklarynyň gysgaça beýany. – A.: Ylym, 2014. – 80 s.;
33. Gurbangeldiýew J. XVIII asyrda türkmen-owgan gatnaşyklarynyň taryhynda Azadynyň we Magtymgulynyň hyzmaty. Kitapda: Döwletmämmet Azady we XVIII asyr türkmen durmuşy. Halkara ylmy maslahatyň nutuklarynyň gysgaça beýany. – Aşgabat, 14-16.05.2012. – Aşgabat, 2012.
34. Gurbangeldiýew J. Seniň ýaşyňda (Nedir şa). / Nesil. – 2019. – 31 oktýabr.
35. Gurbangeldiýew J. Seniň ýaşyňda (Nedir şa). / Nesil. – 2019. – 7 noýabr.
36. Geldiýew G. Magtymguly diýip adym tutsalar. A.: Ylym, 2014.
37. Keruenow T. Türkmen edebiýatşynaslygynyň taryhy. Okuw gollanmasy. – Nöküs, 2019. – 58 s.
38. Magtymguly. Eserler ýygyndysy. 1-nji jilt, —Aşgabat, 2013.
39. Magtymguly. Eserler ýygyndysy. 2-nji jilt, —Aşgabat, 2013.
40. Magtymguly Pyragynyň umumadamzat ähmiýetli parahatçylyk taglymaty we häzirki zamanyň möhüm meseleleri (ylmy makalalaryň ýygyndysy). Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna. – Aşgabat: Ylym, 2023.
41. Ödäýew O. Magtymguly Pyragy. Makalalar – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2014.
42. Şyhnepesow A. XVIII asyr türkmen edebiýaty (Tekstiň çeperçilik derňewi). Ýokary okuw mekdepleri üçin okuw gollanmasy. – A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2010.
43. Şyhnepesow A. Magtymgulynyň älemi. –A.: Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2014.
44. Taşow A. Ýezdde ýeri Mämmetsapanyň (Magtymgulynyň dogany barada täze maglumat) // Watan. – 2008. – 11 sent.
45. Täjimow A. «Daýym unutmaz men tylla gapysyn» // Edebiýat we sungat. – 2013. – 9 awg.
47. Аннанепесов М. Магтымгулы ве онуң заманасы. – Ашгабат, 1990.
48. Аннанепесов М. Түркменистаның тарыхындан материаллар (XVIII асыр — XX асырың башлары). – А.«Магарыф», 1995.
49. Бекмырадов А. Магтымгулы хем Ахмет Дүрраны // «Совет эдебияты», №11, 1988.
50. Арунова М.Р., Ашрафян К.З. Государство Надир шаха Афшара: очерки общественных отношений в Иране 30-40-х годов XVIII века. – М., 1958.
51. Ганковский Ю.В. Империя Дуррани. Очерки административной и военной системы. – М., 1958.
52. Амантыев О. История Туркменистана XVIII века. – Ашгабат, 1995.
53. Алаев Б.А., Вигасин А.А., Сафронова А.Л. История Индии. – М., 2010
54. Антонова К.А., Котовский Г.Г. История Индии. –М., 1979.
55. Антонова К.А. Английское завоевание Индии в ХVIII в. –М., 1958
56. Банерджи Е., Синха А. История Индии. –М., 1955.
57. Новая история Индии. –М., 1961.
58. Кочнев В.И. Государство сикхов и Англия. –М.,1968
59. Народное восстание в Индии 1857—1859 гг. –М., 1957.
60. Паниккар К. М. Очерк истории Индии / Пер. с англ. –М., 1961.
61. Сипайское восстание в Индии. – Москва, 1958.
62. Duff J.G. «History of the Mahrattas», v.1-2, Oxford 1921.
63. История Востока: В 6 т. (7 кн.). Т.III: Восток на рубеже средневековья и нового времени. XVI-XVIII вв. / Отв. ред. Л.Б. Алаев и др. – М.: Изд. фирма «Вост. лит-ра» РАН, 1999.
64. История Туркменской СССР. I том. – А.: Изд. АН ТССР, 1957.
65. Umumy bilim berýän orta mekdepleriniň 5-11-nji synplary üçin “Türkmenistanyň taryhy” we “Dünýä taryhy” kitaplarynyň bäsleşigiň III möwsüminiň temalary bilen baglanyşykly maglumatlar.
Guramaçylyk topary
Hormatly alymlar, mähriban eziz ildeşler!
«Parahatçylygyň ýaş çaparlary» atly akyl-paýhas bäsleşigimiziň ýarym final we final oýunlarynyň dowamynda ýaş çaparlara hödürlenjek gyzykly sowallaryňyzy şu görkezilen elektron salgymyza iberip bilersiňiz : chaparlarasowal@gmail.com
Bu barada şu ýerde hem okap bilersiňiz: