3-nji dekabr – Halkara maýyplar güni
Halkara günler we hepdeler global meseleler babatynda halkara jemgyýetçiliginiň bilimini artdyrmak, ol meseleleriň çözgütlerini gözlemek üçin bellenilip geçilýär.
Her ýylyň 3-nji dekabrynda bellenilip geçilýän Halkara maýyplar güni hem şeýle günleriň biri bolup durýar. Bu gün 1992-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan yglan edildi. Halkara Maýyplar güni maýyplaryň integrasiýasy bilen baglanyşykly möhüm meseleleri çözmek üçin jemgyýetçilik goldawyny jemleýär. Bu senä halkara çäreleriň senenamasyndan orun berilmeginiň esasy sebäbi jemgyýetçilik durmuşynyň ähli ugurlarynda maýyplaryň hukuklaryny öňe sürmek, köpçüligiň ünsüni olaryň meselesine çekmek bilen baglydyr. Bu günde BMG-niň guramalary, raýat jemgyýeti guramalary, bilim edaralary we hususy sektora maýyplaryň bähbitlerine wekilçilik edýän guramalar bilen dürli çäreleri guramak arkaly Halkara Maýyplar gününi goldaýarlar. Statistiki maglumatlara görä, häzirki wagtda maýyplaryň 1 milliard ilatynyň 80 göterime golaýy ösýän döwletlerde ýaşaýar. Her 10 çaganyň biri maýyp çaga bolup durýar. Çak edilişine görä, 60 we ondan uly ýaşly adamlaryň 46 göterimi maýyp adamlardan ybarat bolup durýar. Maýyplaryň köpüsi has ir aradan çykýarlar, saglyk ýagdaýlaryna köp halatlarda howp abanýar we gündelik işlemekde beýleki ilat bilen deňeşdirilende has köp çäklendirmeleri başdan geçirýär. Bütindünýä Saglygy goraýyş guramasynyň bellemeklerine görä “saglyk deňsizligi” diýip atlandyrýar.
Häzirki wagtda maýyplar üçin ýörite mekdepleriň döredilmegi, olaryň arasynda sport ýaryşlarydyr dürli maksatly çäreleriň geçirilmegi olaryň bu saglyk krizisi döwründäki psihologik kynçylyklary ýeňip geçmegine gönükdirilendir. Bilşimiz ýaly, maýyplar bilen iş salyşýan guramalar Halkara maýyplar güni mynasybetli, dünýä jemgyýetçiligini maýyplaryň saglyk kynçylyklaryny ýeňip geçmegiň ýollaryny gözlemäge işjeň gatnaşmaga çagyrýar.
Türkmen halkynda hem gadymdan bäri mätäje ýardam bermek, kynçylyk çekýäne kömek etmek haýyr-sahawatly işleriň biri hasaplanylýar. Bu barada beýik akyldar şahyr Magtymguly Pyragy «Delalat ýagşy» atly şygrynda «Entäni goldara hemaýat ýagşy» diýip, örän jaýdar belläp geçýär.
Ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösen döwlete öwürmek, her bir adamyň bagtyýar ýaşamagyny üpjün etmek, Watanymyzyň geljegi bolan ýaş neslimiz hakyndaky alada hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasatynyň esasy maksady bolup durýar. Biziň ýurdumyzda hem maýyp raýatlarymyza ýardam bermek bilen baglylykda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Olar döwletimiz tarapyndan ýörite aýlyk haky bilen üpjün edilýär. 2021-nji ýylyň mart aýynda döredilen Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky haýyr-sahawat gaznasy ene-atanyň howandarlygyndan galan hem-de aýratyn goldawa mätäç bolan ýaş raýatlara goldaw bermek babatda netijeli işleri alyp barýar. Bu gazna tarapyndan howandarlyga mätäç çagalara ýurdumyzyň dürli künjegindäki hassahanalarda bejergi almak, zerur operasiýalary geçirmek üçin yzygiderli pul serişdeleri bölünip berilýär. Gaznanyň maksatlardan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek üçin gazna tarapyndan şu ýylyň başyndan bäri saglygy goraýyş merkezlerinde howandarlyga mätäç, näsag çagalara onlarça operasiýa geçirildi, häzirki döwürde bejergi alan çagalara lukmançylyk gözegçiligi ýola goýuldy.
Türkmenistanyň Gyzyl Ýarymaý milli jemgyýeti hem maýyp raýatlara ýardam bermek babatda zerur işleri alyp barýar.
Türkmen halkynyň bagtyýar, parahat, bolelin durmuşda ýaşamagy taýsyz tagallalary edýän türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyza köp sagbolsun aýdýarys! Goý, Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun! Il-ýurt bähbitli alyp barýan işleri elmydama rowaçlyklara beslensin!
Baky MÄMMEDOW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara ykdysady gatnaşyklary fakultetiniň I ýyl talyby.